โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง ผาแตก

ความเป็นมาของโครงการ

เมื่อปี พ.ศ. 2548 ผู้ใหญ่บ้านผาแตกได้ทำหนังสือ ลงวันที่ 10 เมษายน 2548 ถึงศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่หลอด เพื่อขอขยายพื้นที่งานส่งเสริมอาชีพเกษตรกร เนื่องจากเกษตรกรหมู่บ้านผาแตกมีรายได้น้อยไม่เพียงพอต่อการดำรงชีวิต โดยขอให้ทางศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่หลอดเข้าไปช่วยเหลือในการขยายงานส่งเสริมอาชีพให้แก่เกษตรกรหมู่บ้านผาแตก เพื่อให้เกษตรกรมีอาชีพที่มั่นคง และมีรายได้เพียงพอต่อการดำรงชีวิต...

สถานที่ตั้งโครงการ

พื้นที่บ้านผาแตกก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2492 ประมาณ 57 ปีมาแล้ว อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าแม่แตง โซน C (ป่าอนุรักษ์) และอยู่ในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำชั้น 2 มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 681  เมตร มีระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ถึงศูนย์ฯแม่หลอด 63.6 กิโลเมตร และถึงหมู่บ้านรวม 64  กิโลเมตรใช้เวลาเดินทางประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที

กลุ่มบ้านเป้าหมายในการดำเนินงาน

ลำดับ

กลุ่มบ้านหลัก

หมู่ที่

ตำบล

อำเภอ

จังหวัด

ความสูง

X

Y

1

ผาแด่น

6

สันป่ายาง

แม่แตง

เชียงใหม่

637

476295

2108101

2

เอียก

5

สันป่ายาง

แม่แตง

เชียงใหม่

530

479350

2105196

3

ผาแตก

10

สบเปิง

แม่แตง

เชียงใหม่

669

475389

2109361

4

แม่เจี๋ยว

10

สบเปิง

แม่แตง

เชียงใหม่

748

474989

2109947

5

แม่ตอ

9

ป่าแป๋

แม่แตง

เชียงใหม่

897

472972

2111831

รวม

5 กลุ่มบ้าน

4 หมู่บ้าน

           

สภาพพื้นที่ในโครงการ

สภาพพื้นที่ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีความลาดชันลักษณะเป็นบริเวณเชิงเขาและมีที่ว่างระหว่างหุบเขาสาหรับการปลูกพืชและทำนาทำไร่ ในพื้นที่เป็นดินประเภท Reddish Brown Laterite เนื้อดินร่วมซุย เป็นดินร่วนปนทราย มีการระบายน้าและอากาศดี จัดเป็นดินที่ค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ โดยมีอินทรีย์วัตถุ 4.431 ไนโตรเจน 0.22% ฟอสฟอรัส 5 mg/kg และโพแทสเซียม 241 mg/kgตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่แตง

ชั้นลุ่มน้ำ ส่วนใหญ่อยู่ในชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 1A คิดเป็นร้อยละ 66.22 รองลงมาเป็นพื้นที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 2 ร้อยละ 24.54  ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 3 ร้อยละ 6.75 ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 1B ร้อยละ 2.07 และ ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 5 ร้อยละ 0.41 อยู่ในเขตป่าอนุรักษ์ โซน C

สภาพภูมิอากาศ

ลักษณะภูมิอากาศ ลักษณะภูมิอากาศจัดอยู่ในเขตอากาศอบอุ่นและมีฝนปานกลาง โดยมีอุณหภูมิสูงสุด 30 องศาเซลเซียส ต่าสุด 16 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิเฉลี่ย 23 องศาเซลเซียส และมีปริมาณน้าฝนเฉลี่ย 1,400 มิลลิเมตรต่อปี

แหล่งน้ำในพื้นที่โครงการ

แหล่งน้ำที่สำคัญ แหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญในพื้นที่ของโครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงผาแตก อยู่ในชั้นคุณภาพลุ่มน้าชั้น 2 แหล่งนน้ำธรรมชาติ คือ น้ำแม่ริม น้ำแม่หลอด ไหลผ่านในหมู่บ้าน โดยทางกรมทรัพยากรน้าได้เข้าไปสำรวจแหล่งน้ำและได้วางแผนก่อสร้างฝายน้าล้น ในน้าแม่ริม จานวน 1 แห่ง ในปีงบประมาณ 2551 – 2552

สภาพเศรษฐกิจ

สภาพเศรษฐกิจ ประชากรส่วนใหญ่ คือร้อยละ 90 ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ส่วนที่เหลือประกอบอาชีพอื่นๆเช่น รับจ้าง งานหัตถกรรม  และหาของป่า และมีอาชีพนอกภาคเกษตร เช่น รับจ้างทำงานในโรงงาน ค้าขาย และอื่นๆมีรายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือน จำแนกตามหมู่บ้าน ดังนี้ รายได้เฉลี่ยต่อครัวเรือน/ปี

สภาพสังคม

สภาพสังคม และชุมชน กลุ่มบ้านในพื้นที่โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงผาแตก ทั้ง 5 หมู่บ้าน มีประชากรจำนวน 249 ครัวเรือน จำนวน 1,154 คน ประกอบด้วย 2 เผ่า คือ กระเหรี่ยง และคนเมือง  ด้านสาธารณสุขประชาชนใช้บริการจากสถานีอนามัยสบเปิง ตำบลสบเปิง และคลินิก หรือโรงพยาบาลแม่แตง อำเภอแม่แตง จัวหวัดเชียงใหม่ อัตราการตรวจสารเคมีที่พบในเลือก ส่วนใหญ่ ร้อยละ 90 และที่ผ่านมาโครงการพัฒนาแบบพื้นที่สูงผาแตกได้สนับสนุนการจัดกิจกรรมการตรวจสารพิษตกค้าง ใน 4 กลุ่มบ้าน ส่งเสริมให้มีการรวมกลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มไม้ผล และกลุ่มปลูกผัก  กลุ่มพืชไร่ การจัดตั้งกลุ่มและกองทุนเพื่อให้เกษตรกรพึ่งตนเองได้ เช่น กลุ่มออมทรัพย์ การพัฒนาหมู่บ้านสะอาดชุมชนเข้มแข็ง และสนับสนุนกิจกรรมเพื่อรักษาวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นรวมทั้งการส่งเสริมกิจกรรมของเยาวชนในพื้นที่

สภาพสิ่งแวดล้อมในพื้นที่โครงการ

สภาพสิ่งแวดล้อม พื้นที่โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงผาแตก ทั้ง 5 กลุ่มบ้าน มีพื้นที่รวมประมาณ 38,226.94ไร่ โดยอยู่ในเขตป่าในเขตป่าสงวนแห่งชาติแม่แตง อยู่ในเขตป่าอนุรักษ์ โซน C สภาพป่าทั่วไปถูกถางทำลายและทำไร่หมุนเวียนเพื่อปลูกข้าวไร่และข้าวนา ในพื้นที่จึงมีปัญหาสำคัญคือ การสูญเสียป่าต้นน้ำ การชะล้างพังทลายและเสื่อมโทรมของดิน มลภาวะจากการเผา และการใช้สารกำจัดวัชพืช ทั้งนี้การดำเนินงานที่ผ่านมาโครงการพัฒนาแบบพื้นที่สูงผาแตก ได้ส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม เช่น การปลูกป่าชาวบ้าน การปลูกหญ้าแฝก การฟื้นฟูป่าชุมชน การจัดทำฝาย การลดใช้สารเคมีและลดการเผา การทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ และการจัดทำแผนที่ดินรายแปลงและปรับระบบการใช้พื้นที่ให้เหมาะสมโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน/หน่วยงาน

โครงสร้างพื้นฐาน

เส้นทางคมนาคม ด้านการคมนาคมขนส่ง กลุ่มบ้านทั้งหมดมีถนนลาดยางเข้าถึง 4 พื้นที่ และมีเพียง 1 พื้นที่ถนนภายในหมู่บ้านบางจุดที่เป็นที่ยังเป็นถนนลูกรัง การติดต่อระดับหมู่บ้านใช้ถนนสายหลักคือ ถนนอุทยานน้ำตกหมอกฟ้า-สายปาย

ถนน มีถนนลาดยางเข้าถึง มีเพียงถนนภายในหมู่บ้านบางจุดที่เป็นที่ยังเป็นถนนลูกรัง

ไฟฟ้า มีไฟฟ้าใช้ แต่มีปัญหากระแสไฟฟ้าขัดข้องบ้างเมื่อเกิดฝนฟ้าคะนอง

โทรศัพท์ ส่วนด้านการสื่อสาร ประชาชนส่วนใหญ่มีโทรศัพท์มือถือใช้เกือบทุกครัวเรือน