สภาพสิ่งแวดล้อมในพื้นที่โครงการ
โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงน้ำแขว่ง มีพื้นที่ที่เป็นป่าโดยมากอีกทั้งพื้นที่บางส่วนยังเป็นป่าสมบูรณ์จึงทำให้ได้รับรองประกาศเป็นป่าสงวนแห่งชาติ เป็นแหล่งอนุรักษ์ป่าไม้
ต้นน้ำลำธารและสัตว์ป่า ที่สำคัญของหมู่บ้าน ซึ่งขณะเดียวกันทรัพยากรดินในพื้นที่โครงการขยายผลโครงการหลวงบ้านน้ำแขว่งมีลักษณะดินตื้นและลึก ปะปนกันไป ซึ่งดินตื้นจะพบตามพื้นที่ลาดชัน ส่วนดินลึกพบตามที่ราบต่ำและหุบเขา ความอุดมสมบูรณ์ค่อนข้างสูง แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ขึ้นอยู่กับหินต้นกำเนิดของดิน การทำการเกษตร การอนุรักษ์ป่าไม้ และ อัตราการพังทลายของดิน ซึ่งในพื้นที่โครงการขยายผลโครงการหลวงน้ำแขว่งเป็นพื้นที่ที่มีความลาดชันสูง เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สูงจึงมีการพังทลายของหน้าดินค่อนข้างสูง มีอัตราการชะล้างของหน้าดินรุนแรง และทรัพยากรน้ำ ตั้งอยู่บนพื้นที่ลุ่มน้ำน่านส่วนที่ 3 ลุ่มน้ำย่อยห้วยห้านและลุ่มน้ำแหง มีลำห้วยห้านและห้วยน้ำแขว่งเป็นทางน้ำหลัก มีน้ำไหลผ่านตลอดทั้งปี ในช่วงฤดูฝนมีน้ำท่วมในบางจุด พื้นที่ลุ่มน้ำย่อยห้วยห้านตั้งอยู่บนพื้นที่ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ 1A ซึ่งเป็นบริเวณพื้นที่ลุ่มน้ำตอนบน ส่วนในพื้นที่ต่ำลงมาอยู่ในพื้นที่ลุ่มน้ำชั้น 2 เป็นพื้นที่ปลูกข้าวโพดในลาดไหล่เขา โดยในช่วงติดลำห้วยตอนล่าง จะเป็นพื้นที่ปลูกข้าวเป็นลุ่มน้ำชั้น 4 พื้นที่ลุ่มน้ำห้วยห้าน อยู่ระหว่างพื้นที่การขยายเขตอุทยานแห่งชาติขุนสถาน แต่ยังมีปัญหาขัดแย้งเรื่องการใช้พื้นที่กับเกษตรกร และสารเคมีตกค้างในแหล่งน้ำ
ทรัพยากรป่าไม้
บ้านน้ำแขว่ง ตั้งอยู่ในหุบเขาสลับซับซ้อนอันมีป่าไม้อุดมสมบูรณ์ อีกทั้งพื้นที่ส่วนใหญ่ยังตั้งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติซึ่งเป็นพื้นที่อนุรักษ์ เนื่องจากบ้านน้ำแขว่ง ตั้งอยู่ห่างไกลการขนส่งไม่สะดวก จึงทำให้ยังคงรักษาความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้ไว้ได้ เห็นได้จากพื้นที่อนุรักษ์ที่มีจำนวนถึงร้ายละ 93.17 ของพื้นที่ทั้งหมด เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์อันมีค่าของประเทศ แต่มีพื้นที่ทำกินบางส่วนทับซ้อนเขตป่าอนุรักษ์ ซึ่งจะต้องดำเนินการแก้ไขต่อไป
ป่าสงวนแห่งชาติ
บ้านน้ำแขว่งมีพื้นที่ที่เป็นป่าโดยมากอีกทั้งพื้นที่บางส่วนยังเป็นป่าสมบูรณ์จึงทำให้ได้รับรองประกาศเป็นป่าสงวนแห่งชาติเป็นพื้นที่กว่า 7,023 ไร่ เป็นแหล่งอนุรักษ์ป่าไม้ ต้นน้ำลำธารและสัตว์ป่า ที่สำคัญของหมู่บ้าน และประเทศชาติ
การจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ
การจำแนกการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงน้ำแขว่ง อยู่ในพื้นที่ป่าพื้นที่อนุรักษ์ (โซน C) 7,023.83 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 93.17 และอยู่ในพื้นที่ป่าเศรษฐกิจ (โซน E) 140.27 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 1.86 ของพื้นที่ที่เหลืออยู่นอกเขตป่าสงวนแห่งชาติ